Đặt vấn đề: Hiện nay, các phế phẩm sau chế biến cá Basa khá lớn và đây cũng là nguồn nguyên liệu với nhiều thành phần dinh dưỡng. Nghiên cứu xây dựng quy trình chiết tách dầu cá từ phế phẩm cá Basa bằng kỹ thuật chiết xuất xanh với hệ dung môi DES và phân tích hàm lượng Omega-3,6,9 từ dầu cá thu được, nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu dư thừa này.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Phụ phẩm cá Basa bao gồm mỡ, da, đầu, nội tạng được xử lí và tách mỡ. Sử dụng phương pháp chiết phân bố lỏng-lỏng với cồn và hệ dung môi DES (cholin chlorid:ure tỉ lệ 1:1) để chiết tách dầu cá từ mỡ. Dầu cá được xử lí, tinh chế và phân tích thành phần hóa học bằng hệ thống GC-MS.

Kết quả: Dầu cá chứa 84,5% Omega-3,6,9 được tách từ phụ phẩm cá Basa, trong đó hàm lượng EPA và DHA lần lượt là 40,5% và 18,9%. Hiệu suất chiết tách dầu cá từ nguyên liệu và từ lớp mỡ lần lượt là 5,4% và 25,0%.

Kết luận: Quy trình chiết tách dầu cá chứa Omega-3,6,9 từ phụ phẩm cá Basa khá đơn giản, rẻ tiền và an toàn, cho hiệu suất cao hứa hẹn nhiều tiềm năng nâng cấp quy mô lớn nhằm áp dụng vào thực tiễn sản xuất.

Background: Currently, the by-products after processing Basa fish are quite large, and this is also a source of raw materials with many nutritional components. Research and develop a process to extract fish oil from Basa fish by-products by green extraction technique with DES solvent system and analyze the omega-3, 6, and 9 content of the obtained fish oil in order to take advantage of this excess material.

Materials and methods: Basa fish by-products, including fat, skin, head, and viscera were processed and defatted. Separation of fish oil from fat obtained by liquid-liquid extraction with alcohol and DES solvent systems was choline chloride:urea (1:1). Fish oil after separation was processed, purified, and analyzed for chemical composition by a GC-MS system.

Results: Fish oil containing 84.5% Omega-3, 6, and 9 was isolated from Basa fish by-products, in which EPA and DHA content were 40.5 and 18.9%, respectively. The separation efficiency of fish oil from the raw material and from the fat layer were 5.4 and 25.0%, respectively.

Conclusions: The process of extracting fish oil containing Omega-3, 6, and 9 from Basa fish by-products is quite simple, cheap, and safe, with high efficiency, promising a lot of potential for large-scale upgrading to be applied in production practice.