Đặt vấn đề: Mục chẩn là phương pháp chẩn đoán đặc sắc thuộc phép vọng chẩn, thông qua sự quan sát các đặc điểm của mạch máu ở củng mạc. Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm lâm sàng và đặc điểm về màu sắc, hình dạng mạch máu củng mạc ở vị trí hướng 12h trên bệnh nhân đau vai gáy.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang được thực hiện trên 147 bệnh nhân được chẩn đoán đau vai gáy tại Bệnh viện Y học cổ truyền Thừa Thiên Huế.

Kết quả: Về lưỡi và mạch: lưỡi hồng nhuận chiếm 42,2%, lưỡi to bệu 44,9%, rêu lưỡi trắng 83,0%, rêu mỏng 63,3%, rêu ướt 44,2%; mạch trầm 93,9%, mạch hoà hoãn 72,1%, mạch hữu lực 73,5%. Về mạch máu củng mạc: màu đỏ tươi 47,6% ở mắt phải (MP) và 44,9% ở mắt trái (MT); hình dạng uốn lượn 61,9% (MP) và 57,1% (MT); phân nhánh 66,7% (MP) và 60,5% (MT).

Kết luận: Các chứng trạng có tỷ lệ cao như lưỡi hồng nhuận, lưỡi bệu, rêu lưỡi trắng, mỏng, ướt, mạch trầm, hoà hoãn, hữu lực. Những đặc điểm về mạch máu củng mạc mắt xuất hiện với tỷ lệ cao nhất ở cả hai mắt là màu đỏ tươi, hình dạng uốn lượn và hình dạng phân nhánh.

Background: Eye observation is an unusual diagnostic method of inspection, through observation the characteristics of blood vessels in the sclera. Objective: To survey the clinical characteristics and features of color and shape of scleral blood vessels at 12 o’clock position in patients with neck and shoulder pain.

Materials and methods: A cross-sectional descriptive study was carried out in 147 patients who were diagnosed with neck and shoulder pain at Thua Thien Hue Traditional Medicine Hospital.

Results: The symptoms of the tongue and pulse: pale red tongue accounted for 42.2%, enlarged tongue 44.9%, white fur 83.0%, thin fur 63.3%, slippery fur 44.2%; sunken pulse 93.9%, moderate pulse 72.1%, replete pulse 73.5%. About scleral blood vessels: bright red 47.6% at the right eye (RE) and 44.9% at the left eye (LE); winding shape 61.9% (RE) and 57.1% (LE); branched shape 66.7% (RE) and 60.5% (LE).

Conclusions: The symptoms of high rate were pale red tongue, enlarged tongue, white fur, thin fur, slippery fur, sunken pulse, moderate pulse and replete pulse. The characteristics of scleral blood vessels that appeared with highest frequency in both eyes were bright red, winding shape and branched shape.