Đặt vấn đề: Viêm ruột thừa cấp là một trong những nguyên nhân hay gặp nhất trong đau bụng cấp, thường phải điều trị phẫu thuật. Vấn đề làm thế nào để chẩn đoán sớm và chính xác viêm ruột thừa cấp cần được ưu tiên đặt lên hàng đầu.

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm hình ảnh và khảo sát giá trị bổ sung của cắt lớp vi tính trong chẩn đoán viêm ruột thừa cấp.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 121 bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế nghi ngờ viêm ruột thừa cấp trong thời gian từ tháng 4/2016 đến tháng 7/2017. Tiến hành siêu âm, CLVT bụng được chỉ định bổ sung sau siêu âm trong trường hợp kết quả siêu âm không khẳng định được có viêm ruột thừa cấp hay không hoặc kết quả siêu âm không phù hợp với biểu hiện lâm sàng. Đối chiếu kết quả siêu âm, cắt lớp vi tính với kết quả phẫu thuật, điều trị.

Kết quả: 39,7% trường hợp trong tổng số 121 bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng nghi ngờ viêm ruột thừa cấp được chỉ định bổ sung cắt lớp vi tính (CLVT) sau siêu âm. CLVT phát hiện được 19 bệnh lý khác gây đau bụng cấp. Các dấu hiệu trực tiếp của viêm ruột thừa cấp trên CLVT có độ nhạy cao là đường kính ruột thừa >6mm (93,8%), thành ruột thừa phù nề (87,5%) và ngấm thuốc cản quang (90,6%); các dấu hiệu có độ đặc hiệu cao là bề dày tối đa của lớp dịch trong lòng ruột thừa >2,6mm (100%), thành ruột thừa ngấm thuốc cản quang (87,5%) và sỏi phân ruột thừa (87,5%). Trong các dấu hiệu gián tiếp của viêm ruột thừa cấp trên CLVT, dấu hiệu có độ nhạy và độ đặc hiệu cao là phản ứng viêm mô mỡ xung quanh ruột thừa (90,6% và 100%). Phương pháp chẩn đoán viêm ruột thừa cấp dựa vào cắt lớp vi tính có độ nhạy 90,6%, độ đặc hiệu 100,0%, độ chính xác 93,8%. Áp dụng phương pháp siêu âm và cắt lớp vi tính bổ sung trong một số trường hợp để chẩn đoán viêm ruột thừa cấp có độ nhạy 97,1%, độ đặc hiệu 94,1%, độ chính xác 96,7%.

Kết luận: Các dấu hiệu của VRTC trên CLVT có độ nhạy cao gồm đường kính ruột thừa >6mm, phản ứng viêm mô mỡ xung quanh ruột thừa, thành ruột thừa phù nề và ngấm thuốc cản quang. Các dấu hiệu của VRTC trên CLVT có độ đặc hiệu cao là phản ứng viêm mô mỡ xung quanh ruột thừa, bề dày tối đa của lớp dịch trong lòng ruột thừa >2,6mm, thành ruột thừa ngấm thuốc cản quang và sỏi phân ruột thừa. Áp dụng phương pháp siêu âm và cắt lớp vi tính bổ sung trong một số trường hợp để chẩn đoán viêm ruột thừa cấp có độ nhạy, độ đặc hiệu và độ chính xác cao.

Background: Appendicitis is one of the most common causes of acute abdominal pain, requiring surgical treatment. The problem of how to make an early and accurate diagnosis of acute appendicitis should be prioritized.

Aims: To describe the image findings and evaluate the added value of CT scan in the diagnosis of acute appendicitis.

Materials and Method: 121 patients were admitted to Hue University Hospital with suspicion of having acute appendicitis from April 2016 to July 2017. There would be a complementary CT scan if the ultrasonography result was inconclusive or irrelevant to clinical manifestations. The results of ultrasonography and CT scan were then correlated with surgical findings and treatment.

Results: 39.7% of 121 patients with suspicion of acute appendicitis needed a complementary CT scan after ultrasonography had been performed. CT scan also detected 19 alternative diagnoses that caused acute abdominal pain. The direct signs of acute appendicitis on CT scan with high sensitivity were enlarged appendix with over 6mm in diameter (93.8%), appendiceal wall thickening (87.5%), appendiceal wall enhancement (90.6%); the signs with high specificity were maximum depth of intraluminal appendiceal fluid greater than 2,6mm (100%), appendiceal wall enhancement (87.5%) and appendicolith (87.5%). Among indirect signs of acute appendicitis on CT scan, the sign with the highest sensitivity and specificity was periappendiceal fat stranding (90.6% and 100% respectively). The sensitivity, specificity and accuracy of CT scan in diagnosis of acute appendicitis were 90.6%, 100% and 93.8% in that order. The sensitivity, specificity and accuracy of the diagnosis pathway using primary ultrasonography and complementary CT scan was 97.1%, 94.1% and 96.7%.

Conclusion: The signs of acute appendicitis on CT scan with high sensitivity were enlarged appendix with over 6mm in diameter, periappendiceal fat stranding, appendiceal wall thickening and enhancement. The signs of acute appendicitis on CT scan with high specificity were periappendiceal fat stranding, maximum depth of intraluminal appendiceal fluid greater than 2.6mm, appendiceal wall enhancement and appendicolith. The diagnosis pathway using primary ultrasonography and complementary CT scan yielded a high diagnostic sensitivity, specificity and accuracy for acute appendicitis.