Đặt vấn đề: Chất độc màu da cam là hóa chất diệt cỏ được sử dụng phổ biến nhất để rải trên lãnh thổ Việt Nam trong chiến tranh. Phụ phẩm của nó, 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-paradioxin (Dioxin), là chất cực độc khó phân hủy. Ảnh hưởng của chất diệt cỏ này lên sức khỏe của người Việt Nam và cựu binh Mỹ đã được đề cập trong nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, nghiên cứu về những tác động ở mức độ phân tử của Dioxin tồn lưu trong môi trường trên các cư dân Việt Nam hiện nay sinh sống trong vùng nhiễm vẫn chưa được thực hiện.

Mục tiêu: Đánh giá mối liên hệ giữa chất độc màu da cam/Dioxin tồn lưu trong môi trường và những sự thay đổi tình trạng methyl hóa DNA (Deoxyribonucleic acid) trong máu ngoại vi của cư dân Việt Nam hiện đang sinh sống ở các vùng bị nhiễm.

Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Đối tượng nghiên cứu là 188 đối tượng đến khám chữa bệnh tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế: 94 đối tượng cho nhóm nghiên cứu từ vùng rải (A Lưới và Nam Đông, Thừa Thiên Huế) và 94 đối tượng cho nhóm đối chứng từ vùng không rải (từ Quảng Bình trở ra Bắc). Sử dụng phương pháp MALDI-TOF MS khảo sát sự biến đổi tình trạng methyl hóa DNA trên gene CYP1A1.

Kết quả: Với 22 đảo CpG của gene CYP1A1 được khảo sát, có sự giảm methyl hóa tại đảo CpG_2.3.4, đảo CpG_5, đảo CpG_12.13 ở nhóm cư dân sinh sống ở Nam Đông, A Lưới so với nhóm đối chứng (p< 0,05). Sự giảm methyl hóa DNA ở phân nhóm CASES_F_P so với cả phân nhóm CASES_NON_F_P và nhóm đối chứng xảy ra ở nhiều vị trí: đảo CpG_2.3.4, đảo CpG_5, đảo CpG_9, đảo CpG_10, đảo CpG_11, đảo CpG_12.13, đảo CpG_17, đảo CpG_18.19 (p< 0,05).

Kết luận: Nhóm cư dân sinh sống tại A Lưới, Nam Đông - vùng bị nhiễm Dioxin – có sự giảm methyl hóa DNA ở gene CYP1A1. Nhưng sự giảm methyl hóa ở nhóm này dường như không phải do tác động của Dioxin tồn lưu trong môi trường hiện nay mà nhiều khả năng đã được di truyền bằng con đường biểu sinh từ những biến đổi methyl hóa DNA của thế hệ bố mẹ, những người phơi nhiễm trực tiếp với Dioxin trong thời kì rải chất độc hóa học chiến tranh. Giả thiết này cần sự kiểm chứng qua các nghiên cứu mở rộng với thân nhân của phân nhóm CASES_F_P và số lượng gene khảo sát nhiều hơn.

Introduction: Agent Orange was the most extensively used among herbicides sprayed on Vietnam territory during the Vietnam War. Its by-product, 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-paradioxin (Dioxin), is an extremely toxic and persistent chemical. The effects of this spraying on both Vietnamese and United States Veterans health has been reported in many publications. However, there wasn’t any study of the effects at the molecular level of the residual Dioxin in the environment on present Vietnamese civilians living in contaminated areas.

Objective: To investigate the association between residual Agent Orange/Dioxin in the environment and the alterations of DNA methylation in the peripheral blood of the present day Vietnamese population living in spraying areas.

Methods: Cross-sectional study. The subjects were 188 individuals who came to Hue University Hospital for health care: 94 individuals for case group from sprayed areas (A Luoi and Nam Dong, Thua Thien Hue Province), and 94 individuals for the control group from non-sprayed areas (Quang Binh to North Vietnam). MALDI-TOF MS technique was used to detect the alterations of DNA methylation of CYP1A1 gene.

Results: Among 22 CpG position of CYP1A1 gene were investigated, there were the DNA hypomethylation at CpG_2.3.4, CpG_5, CpG_12.13 in case group compared to the control (p<0.05). After dividing case group into 2 subgroups, we found the significant DNA hypomethylation at CpG_2.3.4, CpG_5, CpG_9, CpG_10, CpG_11, CpG_12.13, CpG_17, CpG_18.19 in subgroup CASES_F_P compared to CASES_NON_F_P also control group (p< 0.05).

Conclusions: Individuals living in A Luoi and Nam Dong– the Dioxin contaminated areas– had DNA hypomethylation in CYP1A1 gene. The DNA hypomethylation seem not due to the effects of residual Dioxin in the environment in present day, it was likely to be inherited by epigenetic way from the DNA methylation alterations on their parents who had directly exposure to that spraying. This theory should be verified through extensive studies with CASES_F_P family and more genes will be investigated.