Đặt vấn đề: Đau bụng cấp (ĐBC) chiếm tỷ lệ 4-10% trường hợp nhập viện tại khoa cấp cứu. Chụp cắt lớp vi tính (CLVT) đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán nguyên nhân và xử trí ĐBC, tăng mức độ chẩn đoán chính xác từ 71% lên đến 93%, do vậy chỉ định chụp CLVT ngày càng phổ biến dẫn đến nhiễm xạ càng gia tăng.

Mục tiêu: Nhấn mạnh vai trò của CLVT đối với bệnh lý ĐBC, đồng thời đánh giá giá trị của chụp CLVT một pha tĩnh mạch cửa nhằm giảm nhiễm xạ trong một số bệnh lý ĐBC. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu 90 trường hợp nhập viện từ 7/2019 đến 3/2020 vì ĐBC không do chấn thương được chỉ định chụp CLVT bụng.

Kết quả: Các bệnh lý hay gặp nhất là ruột thừa viêm cấp (20%), viêm túi thừa (17,8%), sỏi tiết niệu (17,8%) và tắc ruột (14,4%). Chụp CLVT đa lát cắt có độ nhạy và độ đặc hiệu là 96,4% và 100%; siêu âm và chụp CLVT một pha tĩnh mạch cửa kết hợp siêu âm có độ nhạy và độ đặc hiệu là 97,6% và 100%; tỷ lệ phù hợp chẩn đoán của hai protocol 98,9%. CLVT đơn pha tĩnh mạch cửa giúp giảm 67% liều xạ hấp thụ trên chiều dài quét (DLP-dose length product).

Kết luận: Chụp CLVT một pha trong cấp cứu bụng không chấn thương có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, áp dụng protocol kết hợp siêu âm và CLVT pha tĩnh mạch cửa có giá trị trong chẩn đoán một số bệnh lý đau bụng cấp.

Background: Acute abdominal pain (AAB) accounts for 4-10% of hospitalizations at the emergency department. Diagnostic imagings, especially computed tomography (CT) plays an important role for etiological diagnosis and management, improve the accuracy from 71% to 93%. The increasing of indications and wide availability of the method increases ionizing radiation exposure.

Purposes: Emphasing the importance of CT for AAB and evaluating the diagnosed value of portal single phase CT which aims at reducing radiation exposure. Materials and methods: A study on 90 patients with non traumatic AAB admitted to Hue University of Pharmacy and Medicine Hospital from July 2019 to March 2020. The CT results were correlated with surgical or final diagnosis.

Results: Frequent diagnoses were acute appendicitis (20%), diverticulitis (17.8%), urinary stones (17.8%) and small or large bowel obstructions (14.4%). The sensitivity and specificity of multiphasic CT are 96.4% and 100%; the sensitivity and specificity of ultrasound and portal single phase CT combination are 97.6% and 100. The diagnostic match of the two protocols achieved a high value of 98.9%. DLP redution is 67%.

Conclusions: CT has a high sensitivity and specificity in AAP etiological diagnosic. Combination of ultrasound and portal single phase CT is useful in diagnosis some AAP cases.