Đặt vấn đề: Đau vai gáy là bệnh lý thường gặp ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới mà đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa gây ảnh hưởng nhiều đến khả năng lao động và chất lượng sống của người bệnh. Khảo sát chứng trạng theo y học cổ truyền sẽ làm phong phú thêm cho chẩn đoán và hướng tới điều trị một cách toàn diện cho bệnh nhân. Do đó chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm góp phần xây dựng tiêu chuẩn hóa chẩn đoán các chứng trạng theo Y học cổ truyền.

Mục tiêu: Khảo sát tần suất xuất hiện một số triệu chứng lâm sàng theo Y học cổ truyền và tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tần suất xuất hiện các thể lâm sàng ở bệnh nhân đau vai gáy.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: gồm 87 bệnh nhân được chẩn đoán xác định đau vai gáy điều trị tại Khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Huế và bệnh viện Y học cổ truyền Thừa Thiên Huế. Phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang.

Kết quả: Về chất lưỡi: nhóm bất thường chiếm tỷ lệ cao là 18,4% lưỡi nhạt màu, 27,6% lưỡi bệu. Về rêu lưỡi: 75,9% rêu lưỡi trắng, 58,6% rêu mỏng, rêu ướt (31%) cao hơn rêu khô (17,2%). Chứng trạng về hàn: chườm ấm đỡ đau chiếm tỷ lệ cao nhất (62,1%). Chứng trạng về nhiệt: miệng họng khô khát chiếm tỷ lệ cao nhất (34,5%). Về đặc điểm đau: thường gặp đau thiện án (64,4%), đau âm ĩ (71,3%) và đau liên tục (69%). Về mạch: chứng trạng mạch trầm chiếm tỷ lệ 65,5%, mạch trì (31,1%), mạch hoãn (47,1%), mạch vô lực (55,2%).

Kết luận: Các chứng trạng có tỷ lệ cao như lưỡi hồng nhuận, rêu lưỡi trắng, đau âm ỉ, mạch trầm. Một số chứng trạng khác ít gặp hơn như lưỡi màu xanh tím và ứ huyết, rêu nhầy dính. Có mối liên quan giữa thể lâm sàng với tuổi, giới, thời gian mắc bệnh, chườm ấm đỡ đau, án chẩn và tần số mạch (p < 0,05).

Backgrounds: Shoulder and neck pain is a common disease in the world as well as in Viet Nam and tends to increasingly rejuvenate, it impacts on patient’s ability to work and quality of life. Surveying the clinical symptoms according to the traditional medicine on purpose of making diverse diagnostic and towards comprehensive treatment. Therefore, in this study we contribute to build standardization of diagnostic symptoms according to traditional medicine.

Objectives: To survey the frequency of some clinical symptoms according to traditional medicine and find outseveral factors related with frequency appear clinical groups of shoulder and neck pain.

Materials and Methods: Including 87 patients were diagnosed with shoulder and neck pain treatment at the Traditional Medicine Department of Hue Central Hospital and Thua Thien Hue Traditional Medicine Hospital. Research methodology is descriptive cross-sectional.

Results: about the tongue body: higher abnormal group is 18.4% pale tongue, 27.6% enlarged tongue. About the tongue fur: 75.9% white fur, 58.6% thin fur, slippery fur (31%) is higher than dry fur (17.2%). Cold symptom are the most common: warm compress relieve pain (62.1%). Heat symptom are the most common: dry thirsty mouth (34.5%). About pain feature, common symptoms such as press relieve pain (64.4%), dull pain (71.3%) and persistent pain (69%). About the pulse: sunken pulse 65.5%, slow pulse (31.1%), moderate pulse (47.1%), weak pulse (55.2%).

Conclusion: symptoms have high rate such as pink moist tongue, white fur, dull pain, sunken pulse. Symptoms have low rate such as bluish purple tongue, sticky slimy fur. There were significant relationships between clinical groups and age, gender, disease duration, warm compress relieve pain, body palpation and pulse frequency (p <0.05).