Đặt vấn đề: Tỷ lệ trầm cảm ở bệnh nhân đái tháo đường là khá cao. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc tuân thủ điều trị cũng như những hành vi sức khỏe phù hợp và lành mạnh có thể giúp giảm tỷ lệ trầm cảm ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2.

Mục tiêu: (1) Khảo sát tỷ lệ của rối loạn trầm cảm bằng tiêu chuẩn lâm sàng của ICD 10. (2) Phân tích mối liên quan giữa rối loạn trầm cảm với hành vi sức khỏe, sự tuân thủ điều trị và các bệnh lý kèm theo ở các đối tượng nghiên cứu.

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 210 bệnh nhân đái tháo đường típ 2 điều trị nội trú tại khoa Nội tổng hợp - Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế và Khoa Nội Nội tiết - Thần Kinh, Bệnh viện Trung ương Huế. Nghiên cứu sàng lọc những trường hợp trầm cảm trong số các đối tượng nghiên cứu bằng thang PHQ - 9 với ngưỡng điểm cắt là 10 cho trầm cảm. Sau đó dùng tiêu chuẩn của ICD 10 chẩn đoán xác định lại các trường hợp có trầm cảm theo PHQ - 9 bởi các bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Khảo sát và phân tích các yếu tố về hành vi sức khỏe, tuân thủ điều trị và các bệnh lý kèm theo với trầm cảm thông qua bảng câu hỏi các yếu tố liên quan. Các yếu tố liên quan trong phân tích đơn biến sẽ được đưa vào phân tích đa biến.

Kết quả: Tỷ lệ rối loạn trầm cảm ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2 khi đánh giá bằng tiêu chuẩn của ICD 10 là: 31,4% trong đó nhẹ là 4,3%, vừa là 19,5% và nặng là 7,6%. Các yếu tố hành vi sức khỏe liên quan với trầm cảm ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2 là những hoạt động nhẹ nhàng, vừa phải như tập yoga, đi bộ, đạp xe đạp... giúp giảm tỷ lệ trầm cảm, trong khi đó lao động nặng hoặc chơi thể thao mạnh lại làm tỷ lệ trầm cảm tăng lên. Bên cạnh đó những bệnh nhân có từ 2 biến chứng trở lên, tăng huyết áp và có bệnh lý thận làm tăng nguy cơ trầm cảm khi phân tích đơn biến. Khi phân tích đa biến các yếu tố liên quan đến nguy cơ mắc trầm cảm là các bệnh lý nhiễm trùng.

 Trầm cảm gặp tỷ lệ cao ở bệnh nhân đái tháo đường típ 2,các hoạt động thể lực nhẹ nhàng vừa phải làm giảm tỷ lệ trầm cảm. Những bệnh nhân đái tháo đường típ 2 có nhiều biến chứng và có bệnh lý nhiễm trùng đi kèm là các yếu tố nguy cơ cho trầm cảm.

Background: The prevalence of depression is high in patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM). Several studies showed that suitable health behavior and treatment adherance could be factors asociated with low prevalence of depression among patients with type 2 diabetes mellitus.

Objectives: 1. To investigate the prevalence of depressive disorder using ICD10 clinical criteria among patients with T2DM. 2. To analyze the association between depressive disorder with health behavior, treatment adherence and commorbidities in the participants.

Subjects and methods: This is a descriptive cross - sectional study on 210 inpatients with T2DM at the Department of General Internal Medicine, Hue University of Medicine and Pharmacy Hospital and at the Department of Endocrinology - Neurology, Hue Central Hospital. PHQ - 9 with the cutoff of 10 was used to screen depressed patients among participants, then psychiatrists used clinical criteria of ICD 10 to diagnose depression definitively. Patients who were diagnosed with depression according to clinical criteria were analyzed the association between depression with health behavior, treatment adherence and comorbidities by using univariable and multivariable logistic regression.

Results: The prevalence of depressive disorder among patients with T2DM assessed by clinical criteria of ICD 10 was 31.4% in which severe (7.6%), moderate (19.5%) and mild depression (4.3%). Health behavior associated with depression in patients with T2DM are light or moderate activities such as practising yoga, walking, riding bicycle... that help reduce the rate of depression, while working hard or playing heavy sports increases the rate of depression. In addition, patients with 2 or more complications, hypertension and kidney diseases increased the risk of depression in univariate analysis. The multivariate analysis of risk factors for depression were infectious diseases.

Conclusion: Depression is found at a high rate among patients with T2DM. Light or moderate physical activity reduces the prevalence of depression. The complications and associated infectious disease are risk factors for depression..