Đặt vấn đề: Đau thắt lưng còn gọi là đau lưng vùng thấp, là một bệnh rất phổ biến trong đời sống hằng ngày và trên lâm sàng, gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Chứng trạng về Y học cổ truyền của bệnh lý đau thắt lưng rất đa dạng và khó chẩn đoán trên lâm sàng. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm góp phần vào việc tiêu chuẩn hóa các chứng trạng theo y học cổ truyền và bước đầu góp phần vào việc nâng cao chẩn đoán và điều trị bệnh.

Mục tiêu: Khảo sát tần suất xuất hiện các triệu chứng lâm sàng theo y học cổ truyền ở bệnh nhân đau thắt lưng và tìm hiểu một số yếu tố liên quan đến tần suất xuất hiện các thể lâm sàng của bệnh. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Gồm 92 bệnh nhân được chẩn đoán xác định là đau thắt lưng điều trị tại Khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Y học cổ truyền Thừa Thiên Huế.

Phương pháp nghiên cứu: mô tả cắt ngang.

Kết quả: Về triệu chứng của lưỡi: 65,2% lưỡi hồng nhạt, 6,5% lưỡi xanh tím hoặc có điểm ứ huyết, 37,0% lưỡi to bệu có dấu răng, 8,7% lưỡi thon gọn, mỏng nhỏ. Về rêu lưỡi: 68,5% rêu trắng, 31,5% rêu vàng, 42,4% rêu lưỡi nhuận, 4,3% rêu lưỡi nhầy dính, 58,7% rêu mỏng và 41,3% rêu dày. Về mạch: 17,4% mạch phù, 69,6% mạch trầm, 43,5% mạch hoãn, 84,8% hữu lực. Trong số các bệnh nhân có 33,7% táo bón, 45,7% tiểu đêm, 34,8% mất ngủ đầu giấc, 17,4% đạo hãn, 12,0% tự hãn.

Kết luận: Các chứng trạng: chất lưỡi hồng nhạt, rêu lưỡi trắng, rêu lưỡi nhuận, rêu mỏng, táo bón, tiểu đêm, mất ngủ đầu giấc, mạch trầm, mạch hoãn, mạch hữu lực có tần suất xuất hiện cao; một số chứng trạng khác ít gặp hơn như lưỡi xanh tím, lưỡi thon gọn mỏng nhỏ và rêu lưỡi nhầy dính. Có mối liên quan giữa thể lâm sàng với tuổi, màu sắc chất lưỡi, màu sắc rêu lưỡi, tính chất đau và tần số mạch (p < 0,05).

Background: Low back pain is a very common disease in daily life and clinical, which affects much to the health. Traditional medical symptoms of low back pain are very diverse and clinically difficult to diagnose. So we conduct this study to contribute to the standardization of symptoms according to traditional medicine and initially contributed to the improvement of diagnosis and treatment of diseases.

Objectives: to survey the frequency of clinical symptoms according to traditional medicine in patients with low back pain and find out some factors related to the frequency of clinical types of the disease.

Subjects and Methods: Including 92 patients were diagnosed with low back pain and treatment at the Traditional Medicine department of Hue Central Hospital and Thua Thien Hue Traditional Medicine Hospital. Research methodology is descriptive cross-sectional.

Results: The symptoms of the tongue: 65.2% pale red tongue, 6.5% bluish purple tongue, 37.0% enlarged tongue, 8.7% thin tongue. About the tongue fur: 68.5% white fur and 31.5% yellow fur, 42.4% moist fur, 4.3% sticky slimy fur, 58.7% thin fur and 41.3% thick fur. The symptoms of the pulse: 17.4% floating pulse, 69.6% sunken pulse, nmoderate pulse 43.5%, powerful pulse 84.8%, weak pulse 15.2%. Among the patients have 33.7% constipation, 45.7% nocturia, 34.8% inability to sleep, 17.4% night sweating 12.0% spontaneous sweating.

Conclusion: Symptoms: pale red tongue, white fur, moist fur, thin fur, constipation, nocturia, inability to sleep, sunken pulse, moderate pulse, powerful pulse have high rate; Symptoms have low rate such as bluish purple, the thin tongue, sticky slimy fur. There were significant relationships between clinical types and age, tongue color, tongue fur color, pain properties and pulse frequency (p < 0.05).