MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ LIPOPROTEIN-ASSOCIATED PHOSPHOLIPASE A2 HUYẾT THANH VỚI TÌNH TRẠNG LÂM SÀNG VÀ THỂ TÍCH VÙNG NHỒI MÁU NÃO Ở BỆNH NHÂN NHỒI MÁU NÃO GIAI ĐOẠN CẤP

Cơ sở và mục đích: Nhiều nghiên cứu cho thấy sự gia tăng nồng độ của các chất chỉ điểm sinh học viêm có liên quan với nguy cơ đột quỵ nhồi máu não và góp phần tiên lượng thể tích vùng nhồi máu. Lipoprotein-associated phospholipase A2 (Lp-PLA2) là một chất chỉ điểm sinh học viêm đặc hiệu đối với mạch máu, là yếu tố quan trọng dự báo mức độ xơ vữa động mạch. Xơ vữa mạch não là nguyên nhân chính dẫn đến tắc nghẽn cơ học dòng máu mà biến cố sau cùng là nhồi máu não. Nghiên cứu nhằm đánh giá mối liên quan giữa nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh với tình trạng lâm sàng và thể tích vùng nhồi máu não. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có so sánh đối chứng, gồm 119 bệnh nhân nhồi máu não cấp điều trị tại Khoa Nội Tim mạch và Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Trung ương Huế và 115 người nhóm chứng. Đánh giá tình trạng lâm sàng theo thang điểm Glasgow, thang điểm đột quỵ NIHSS, xét nghiệm nồng độ Lp-PLA2 và hs-CRP huyết thanh, bilan lipid, glucose máu. Kết quả: Tuổi trung bình ở nhóm bệnh là 66,03; ở nhóm chứng là 63,49 (p > 0,05). Nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh ở nhóm bệnh cao hơn nhóm chứng (trung vị 22,03 IU/ml so với 10,23 IU/ml, p < 0,05). Nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh cao hơn ở những bệnh nhân có tình trạng lâm sàng nặng và cao hơn ở những bệnh nhân có thể tích vùng nhồi máu não lớn. Có mối tương quan mức độ mạnh giữa Lp-PLA2 và Glasgow (r = -0,53; p < 0,05), giữa Lp-PLA2 và NIHSS (r = 0,51; p < 0,05) và giữa Lp-PLA2 và thể tích vùng nhồi máu não (r = 0,58; p < 0,05). Kết luận: Nồng độ Lp-PLA2 huyết thanh cao có mối liên quan ý nghĩa với mức độ suy giảm chức năng thần kinh nặng và thể tích vùng nhồi máu lớn ở bệnh nhân nhồi máu não cấp. Chỉ điểm sinh học viêm này có thể góp phần trong chẩn đoán đột quỵ nhồi máu não và tiên lượng mức độ tổn thương mô não giai đoạn cấp.

Background and Purpose: The studies showed that elevated inflammation indicators were an associated with risk for ischemic stroke and useful in prediction of ischemic tissue volume. We studied the association between serum lipoprotein-associated phospholipase A2 (Lp-PLA2) levels and clinical stroke severity, infarct volume in acute ischemic stroke. Methods: The cross – sectional study, in 119 patients who presented to Department of Cardiology and Intensive Care Unit – Hue Central Hospital; 115 controls. Stroke patients were evaluated with Glagow Coma Scale and National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) and their serum Lp-PLA2 and hs-CRP level, plasma lipid profile, blood glucose were assessed. Results: The mean age of patients was 66,03 years, in controls was 63,49 years (p > 0,05). Patients who had stroke had higher median serum Lp-PLA2 level than controls (22,03 IU/ml vs 10,23 IU/ml; p < 0,05). The median Lp-PLA2 level were higher in patients who had greater stroke severity (lower Glagow Coma Scale score, higher NIHSS score) and were higher in patients who had larger volume strokes. There is strong correlation between Lp-PLA2 levels and Glasgow Coma Scale (r = -0,53; p < 0,05); Lp-PLA2 levels and NIHSS (r =0,51; p < 0,05); Lp-PLA2 levels and infarct tissue volume (r = 0,58; p < 0,05). Conclusion: Higher Lp-PLA2 levels is significantly associated with more severe neurological impairment and larger infarct size in patients who have acute ischemic stroke. This biomarker may be useful for rapid diagnosis and prediction of ischemic tissue volume in the early stage of ischemic stroke.