Đặt vấn đề: Bảo tồn và phát triển tri thức bản địa về sử dụng cây thuốc là một yêu cầu cấp thiết hiện nay. Dựa trên kinh nghiệm sử dụng cây thuốc của đồng bào dân tộc ở Tỉnh Quảng Trị, loài Bù dẻ tía Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem đã được nghiên cứu sàng lọc và cho thấy có tác dụng gây độc tế bào ung thư in vitro. Bài báo này tiếp tục công bố các kết quả nghiên cứu về thành phần hóa học của loài này.

Đối tượng nghiên cứu: Mẫu Bù dẻ tía Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem được thu thập tại Tỉnh Quảng Trị.

Phương pháp nghiên cứu: Chiết phân đoạn bằng các dung môi hữu cơ. Thành phần dễ bay hơi được phân tích bằng hệ thống sắc ký khí khối phổ GC-MS. Nhận biết các cấu tử thực hiện thông qua so sánh dữ kiện phổ MS của chúng với phổ chuẩn đã được công bố trong thư viện phổ Wiley và NIST.

Kết quả: Thành phần chính trong phân đoạn nghiên cứu là δ-cadinene (42,94%) và caryophyllene (9,51%). Các hợp chất γ-muurolene, ar-curcumene, calarene, β-vetivenene, β-bisabolene, cadina-1,4-diene và calacorene lần đầu tiên được phân lập từ loài U. grandiflora thu hái tại Quảng Trị. Theo tài liệu tham khảo, một số thành phần được công bố có nhiều tác dụng sinh học tốt như kháng vi sinh vật, chống oxy hóa, kháng viêm, đặc biệt là α-humulene và caryophyllene đã được chứng minh là có khả năng gây độc tế bào ung thư in vitro.

Kết luận: Đã xác định được 16 hợp chất dễ bay hơi từ phân đoạn n-hexane của cây Bù dẻ tía Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem.

Background: Today, conservation and development of indigenous knowledge of medicinal plants are the urgent demand of science. Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem which is used by medicinal experience of people of ethnic minorities in Quang Tri Province has shown in vitro cytotoxic activity in our previous screening tests. This article is an ongoing research to determine the chemical ingredients of this species.

Materials: The aerial parts of Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem were collected from Quang Tri Province.

Method: Fractional extraction was performed by using organic solvents. Volatile components were analysed by gas chromatography – mass spectrometry (GC-MS and indentified by comparison with published mass spectra database Wiley and NIST.

Results: Two major components are δ-cadinene (42.94%) and caryophyllene (9.51%). Some ingredients that consist of γ-muurolene, ar-curcumene, calarene, β-vetivenene, β-bisabolene, cadina-1,4-diene and calacorene have never been reported from U.grandiflora collected from Quang Tri province. According to others references, some of these compounds have abundant bioactivities such as antimicrobial, antioxidant, antiinflammatory activities, especially α-humulene and caryophyllene with anticancer activities in vitro. Fractional extraction was performed by using organic solvents. Volatile components were analysed by gas chromatography – mass spectrometry (GC-MS and indentified by comparison with published mass spectra database Wiley and NIST.

Conclusion: A total of sixteen volatile compounds were indentified in n-hexane fraction of Uvaria grandiflora Roxb. ex Hornem.